Zastrzyk domięśniowy, inaczej iniekcja domięśniowa jest powszechną metodą podawania leków bezpośrednio do mięśnia. Ten rodzaj iniekcji pozwala na szybkie i efektywne wchłanianie substancji leczniczej. Do wykonania zastrzyku wykorzystywany jest odpowiedni zestaw składający się z igły, strzykawki oraz środków dezynfekcyjnych. Przestrzeganie zasad aseptyki i wykonanie iniekcji w odpowiedni sposób są kluczowe dla uniknięcia powikłań, takich jak infekcje czy uszkodzenie tkanek. Jak zrobić zastrzyk domięśniowy? O czym należy pamiętać?

Jak prawidłowo wykonać zastrzyk domięśniowy?

Aby prawidłowo wykonać zastrzyk domięśniowy, należy pamiętać o odpowiednich krokach i kolejności wykonania zastrzyku:

1. Przygotowanie sprzętu i leku — upewnij się, że masz sterylny sprzęt jednorazowego użytku do wykonania zastrzyku domięśniowego, w tym igłę, strzykawkę oraz odpowiednio dobrany lek. Zapewnij również środek dezynfekujący, rękawiczki i gaza. Oprócz tego warto dysponować zestawem przeciwwstrząsowym — na wypadek reakcji alergicznej;
2. Dezynfekcja miejsca wkłucia — zaaplikuj środek dezynfekujący na miejsce, gdzie będzie wykonywany zastrzyk. Dodatkowo warto umyć, zdezynfekować ręce oraz założyć rękawiczki — są to tzw. zasady aseptyki. Dzięki temu zminimalizujesz ryzyko zakażenia — nawet najmniejsze zanieczyszczenie może wywołać stan zapalny;
3. Przygotowanie pacjenta — zapewnij pacjentowi wygodną pozycję, zazwyczaj leżącą lub siedzącą. Poinformuj go o procedurze i upewnij się, że jest gotowy na zastrzyk;
4. Ewentualnie znieczulenie miejsca wkłucia — można zastosować maści lub plastry znieczulające miejsce wkłucia — najczęściej używa się ich u dzieci, aby pociechy mniej bały się zastrzyku;
5. Wybór mięśnia — wybierz odpowiedni mięsień do wykonania zastrzyku. Najczęściej stosowanym miejscem jest mięsień pośladkowy wielki. Wówczas chwyć palcami fałd skóry;
6. Wbicie igły — włóż igłę prostopadle do skóry i mięśnia w wybranym miejscu. Pamiętaj o ułożeniu igły w taki sposób, aby uniknąć nerwów i naczyń krwionośnych. Po wprowadzeniu igły sprawdź, czy nie trafiła ona w naczynie krwionośne — w tym celu powoli odciągnij tłok strzykawki;
7. Podanie leku — ważne jest tutaj powolne wciskanie tłoku w celu podania określonego leku do mięśnia. Zachowaj ostrożność i kontroluj tempo, aby uniknąć ewentualnych dolegliwości bólowych u pacjenta;
8. Wycofanie igły — po podaniu całej substancji, wycofaj całą igłę ostrożnie. Upewnij się, że nie ma wycieku leku z miejsca wkłucia i przyłóż jałowy gazik;
9. Odpowiednie zabezpieczenie i utylizacja — zabezpiecz zużyte materiały medyczne do utylizacji. Umieść igłę i strzykawkę w odpowiednim pojemniku przeznaczonym na odpady medyczne.

Zastrzyki domięśniowe: jaka igła?

Do wykonania zastrzyku domięśniowego należy użyć uniwersalnej igły oraz strzykawki o pojemności większej niż objętość podawanego leku — umożliwia to optymalną dystrybucję danej substancji. Długość igły powinna wynosić około 70 mm, a średnica około 0,8-0,9 mm.

W jakie mięśnie można wykonać zastrzyki domięśniowe?

Iniekcje domięśniowe można wykonać w:

• Mięsień prosty uda — najlepiej przyjąć pozycję siedzącą lub leżącą, aby noga była zrelaksowana;
• Mięsień obszerny boczny — zlokalizuj miejsce wstrzyknięcia, które znajduje się na bocznej stronie uda, mniej więcej w jego środkowej części, między biodrem a kolanem;
• Mięsień ramienny — należy wygodnie usiąść i odsłonić górną część ramienia;
• Mięsień pośladkowy wielki — leżąc na brzuchu, dokładnie zidentyfikuj górno-zewnętrzny kwadrant pośladka, aby uniknąć uszkodzenia nerwu kulszowego i dużych naczyń krwionośnych.

Jakie są przeciwwskazania do zastrzyków domięśniowych?

Przeciwskazaniami do zastrzyków domięśniowych są:

• Infekcje lub uszkodzenia skóry w miejscu iniekcji — mogą prowadzić do poważnych zakażeń;
• Zaburzenia krzepnięcia krwi — pacjenci z takim problemem są narażeni na ryzyko poważnego krwawienia po wstrzyknięciu leku. Z tego względu lepiej pomyśleć o innych metodach podania leku;
• Alergia na podawany lek — może prowadzić do reakcji anafilaktycznej, która jest stanem zagrożenia życia. Przed wykonaniem iniekcji należy dokładnie sprawdzić historię alergii pacjenta i, w razie wątpliwości, przeprowadzić testy alergiczne;
• Atrofia mięśniowa — utrudnia bezpieczne i skuteczne wykonanie iniekcji domięśniowej. Wstrzykiwanie leku w osłabiony mięsień może prowadzić do dodatkowego urazu, bólu oraz zmniejszenia skuteczności terapii.

Jakie są możliwe powikłania po wykonanym zastrzyku domięśniowym?

Po wykonanym zastrzyku domięśniowym może dojść do pewnych powikłań, takich jak:

• Ból w miejscu iniekcji;
• Krwiak;
• Uszkodzenie nerwu kulszowego;
• Zaburzenia czucia;
• Infekcje w miejscu wkłucia;

Należy jednak pamiętać, że dobrze zrobiony zastrzyk domięśniowy wymaga odpowiedniej wiedzy, precyzji i przestrzegania procedur, aby zapewnić skuteczność leczenia oraz zminimalizować ryzyko powikłań.

Przeczytaj także artykuł na temat: iniekcja — co to takiego?