Gonartroza, inaczej zwyrodnienie stawu kolanowego, jest przypadłością związaną z niszczeniem się chrząstki stawowej kolan. To schorzenie postępujące o charakterze przewlekłym, które wiąże się z silnymi dolegliwościami oraz ogranicza zakres ruchomości stawu kolanowego. W artykule opowiemy o jego przyczynach, objawach, metodach leczenia, a także wskażemy ćwiczenia wzmacniające kolana.

Jakie są przyczyny zwyrodnienia stawu kolanowego?

Przyczyn zmian zwyrodnieniowych w obrębie stawu jest wiele. Nie na wszystkie mamy wpływ, ale części można zdecydowanie uniknąć. Wśród nich wyróżnić można:

• Genetykę — niektóre osoby odziedziczyły predyspozycje do tego rodzaju schorzenia.
• Specyfikę anatomii — wady kończyn, takie jak koślawość lub szpotawość przyczyniają się do wystąpienia choroby zwyrodnieniowej poprzez niejednolite obciążenie powierzchni stawowych.
• Wysoka masa ciała — duże ciśnienie wywierane na kończyny dolne przyczynia się do zużywania chrząstki stawowej stawu kolanowego.
• Przeciążanie — intensywna fizyczna praca, uprawianie sportu wpływające na obciążenie wnętrza stawu kolanowego zwiększa ryzyko zwyrodnień.
• Podeszły wiek — chrząstki stawów kolanowych, wraz z upływem lat, przestają się regenerować i tracą elastyczność.
• Inne choroby stawów — dolegliwość o wielorakim podłożu, czy to reumatoidalne zapalenie stawów, czy schorzenia autoimmunologiczne, zwiększają ryzyko zwyrodnień.
• Urazy kończyn — uszkodzenia więzadeł oraz łąkotek, złamania kości oraz zabiegi operacyjne sprawiają, że powierzchnie stawowe ulegają niszczeniu.

Zwyrodnienie stawów kolanowych: najczęstsze objawy?

Najczęstsze objawy zwyrodnienia stawu kolanowego to:

• Ograniczenie ruchomości w kolanie — może pojawić się sztywność ograniczająca codzienną aktywność.
• Ból kolana — symptom bardzo powszechny, i mogący nasilać się podczas wykonywania aktywności fizycznej, często nasilający się nocą.
• Obrzęk stawu kolanowego — jest to efekt wysięku mazi oraz zmian w strukturze błon maziowych.
• Chrupanie — często obecny symptom, szczególnie nasilający się w trakcie ruchu kończyny.
• Stan zapalny — zapalna faza choroby związana jest z podwyższeniem ciepłoty okolicy ciała oraz zaczerwienieniem.
• Osłabienie siły kończyn — zmiany w stawie kolanowym mogą doprowadzić do obniżenia siły i sprawności mięśni, w tym czworogłowego uda, co skutkuje utratą stabilizacji w stawie.

Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego: jak leczyć?

Choroba zwyrodnieniowa kolana leczy się różnymi skutecznymi metodami, których dobór zależy od objawów pacjenta:

• Zastrzyki z kolagenu są skuteczną i bezpieczną metodą nieinwazyjnego leczenia stawu kolanowego. Podaż białka budującego chrząstki bezpośrednio w miejsce, gdzie pojawił się jego ubytek, daje szybkie rezultaty terapeutyczne.
• Zwyrodnienie kolana daje znaczne dolegliwości bólowe — z tego względu pacjentom proponuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne, które dają szybko uczucie ulgi.
• Aby wspomóc pacjenta, który cierpi przez zaburzenia chodu ze względu na zmiany zwyrodnieniowe, czasem stosuje się dostawowe iniekcje kwasu hialuronowego. Stanowi on naturalny środek wspierający powrót do właściwej ruchomości stawu kolanowego, a ponadto zmniejsza stan zapalny.
• Leczenie operacyjne z wykorzystaniem artroskopii stawu kolanowego pozwala na precyzyjną ocenę zmian zwyrodnieniowych. Osteotomia z kolei jest zabiegiem zmniejszającym nacisk na powierzchnię stawową. Wymiana stawu kolanowego, endoprotezoplastyka, to zabieg operacyjny o wysokiej inwazyjności stosowany w przypadkach, gdy inne metody lecznicze zawiodły.

Zwyrodnienie stawu kolanowego: jakie ćwiczenia wykonywać?

Czy w domowym zaciszu można wspomóc zdrowie kolan? Dolegliwości bólowe stawów kolanowych, w tym te wynikające ze zmian zwyrodnieniowych, można zmniejszać, wykonując lekkie ćwiczenia fizyczne.

• Ćwiczenie 1 – podczas leżenia na plecach uginamy nogi w kolanach. Następnie podnosimy jedną z nóg go góry, tak, by stopa pozostała obciągnięta. Następnie łapiemy ją dłońmi pod kolanem i lekko prostujemy.
• Ćwiczenie 2 – kładziemy się na plecach przy ścianie tak, by pośladki oraz nogi dotykały jej. Następnie odwodzimy jedną z nóg lekko w bok, utrzymujemy, a po chwili pogłębiamy pozycję.
• Ćwiczenie 3 – w leżeniu na plecach uginamy kolana i kładziemy stopy na podłodze. Następnie opieramy jedną stopę o kolano drugiej nogi i lekko dłonią odsuwamy kolano nogi uniesionej. Wytrzymujemy 30 sekund.

Każde z ćwiczeń należy wykonywać w zgodzie z indywidualnymi możliwościami oraz warto powtarzać je na każdą stronę ciała.

Choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych — podsumowanie

Zwyrodnienie stawu kolanowego jest przykrą przypadłością związaną z utratą naturalnych funkcji powierzchni stawowych, w której chrząstka stawowa ulega degradacji. Jednak możliwe jest zredukowanie powstającego bólu kolana poprzez właściwe metody terapeutyczne, w tym także nieinwazyjne ćwiczenia wykonywane w domu.